Op het hoogtepunt van zijn roem staakt de legendarische balletdanser Vaslav Nijinski zijn optreden, richt zich tot zijn publiek en zegt: ‘Nu is het kleine paardje moe.’ De rest van zijn leven, nog 31 jaren, brengt hij door zonder te dansen en zonder te spreken. Hoe komt iemand tot zo’n beslissing en wat betekent dit voor de mensen om hem heen, zijn voormalige geliefde, zijn vrouw en dochtertje, en hun bedienden?Met dat zinnetje ‘Nu is het kleine paardje moe,’ maakt Vaslav Nijinski, de eerste echte superster die de wereld heeft gekend, een abrupt einde aan zijn carrière. Hij neemt afscheid van de werkelijkheid en leeft verder in zijn eigen fantasie. Drie ooggetuigen vertellen – elk vanuit een volstrekt ander perspectief – wat er zich voor, tijdens en na die noodlottige dag, 19 januari 1919, heeft afgespeeld: zijn echtgenote Romola, die als een tijgerin heeft gevochten om hem, de ‘God van de dans’, te veroveren. De legendarische Sergej Diaghilev, die alles in het werk heeft gesteld om Vaslav te vernietigen nadat deze hem als minnaar had afgewezen. En Vaslavs bediende, die uit de dramatische beslissing van zijn meester de moed put om ook zijn eigen leven radicaal om te gooien.
Te midden van de puinhopen van de Eerste Wereldoorlog hoopte Nijinski de mensheid te kunnen bekeren tot de liefde. Als hij merkt dat hij niet gehoord wordt, zelfs niet door hen die van hem houden, sluit hij zich van de wereld af. Een daad van waanzin of van wijsheid? Een wervelende historische roman over passie, roem, oorlog en nietsontziende liefde.
Afgelopen zomer heb ik het debuut van Japin gelezen: De zwarte met het witte hart. Een prachtig boek. Ik houd van boeken met een historische kern en met Vaslav heb ik weer zo'n boek te pakken. Ik heb er zin in.
Vaslav is een prachtig boek. Zoals al op de flaptekst staat vermeld, werkt het verhaal toe naar het moment waarop de balletdanser Vaslav Nijinski van de één op de andere dag stopt met dansen. Overigens niet op het hoogtepunt van zijn roem, zoals staat geschreven op de omslag, maar tijdens een eenmalig optreden op een moment dat Nijinski volgens Japin al jaren niet meer heeft opgetreden voor publiek. De opbouw van de roman is bijzonder. Er wordt naar de climax van dat laatste optreden toegewerkt vanuit drie vertellers: een bediende, de vrouw van Vaslav en zijn voormalige werkgever/geliefde. Vanuit die drie verschillende perspectieven wordt heel het leven van Nijinski aan de lezer gepresenteerd. Het bijzondere daarbij is dat het deel vanuit de vrouw van Nijinski en passant ook uit de doeken doet hoe het leven van Vaslav is verlopen na die dramatische dag. Wie, zoals ik, nieuwsgierig wordt over wat er nog meer over Nijinski is te vinden en even op Wikipedia kijkt, die leest dat Nijinski, in tegenstelling tot wat het boek suggereert, na de breuk nog wel in het gezelschap met zijn oude werkgever/geliefde heeft gedanst. Hieruit blijkt dat Vaslav weliswaar over een historische figuur gaat en dat Japin zich goed heeft gedocumenteerd, maar dat hij waar hij dat nodig vond ook gebeurtenissen weglaat. Misschien wel logisch, want het gaat hier niet om een biografie, maar om een roman. Zeer de moeite waard.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten